Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang kêu gọi các quốc gia đạt được đồng thuận và ký kết một hiệp ước toàn cầu nhằm chuẩn bị và ứng phó hiệu quả hơn với các đại dịch trong tương lai. Sau hơn hai năm đàm phán, các quốc gia giàu và nghèo vẫn chưa thống nhất được thỏa thuận về cách chia sẻ nguồn tài nguyên và công nghệ y tế.
Đại dịch COVID-19 đã gây ra những đợt phong tỏa chưa từng có, nền kinh tế trì trệ và giết chết hàng triệu người trên toàn cầu, đồng thời bộc lộ rõ sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận vaccine và các nguồn lực y tế. Trước tình hình đó, WHO và các nhà lãnh đạo toàn cầu đã cam kết sẽ làm tốt hơn trong tương lai. Vào năm 2021, các quốc gia thành viên đã yêu cầu WHO giám sát các cuộc đàm phán để xây dựng một hiệp ước quốc tế về đại dịch.
Tuy nhiên, quá trình đàm phán vẫn đang gặp khó khăn do sự khác biệt quan điểm giữa các nước giàu và nghèo. Roland Driece, đồng chủ tịch ban đàm phán của WHO, cho biết mặc dù đã nỗ lực nhưng các nước vẫn chưa đạt được dự thảo cuối cùng. WHO đã hy vọng có thể thông qua hiệp ước tại cuộc họp thường niên của các bộ trưởng y tế tại Geneva, nhưng tình hình hiện tại vẫn chưa khả quan.
Tổng Giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, khẳng định rằng việc hoàn tất một thỏa thuận quốc tế về đại dịch là rất quan trọng “vì lợi ích của nhân loại”. Ông kêu gọi các quốc gia đưa ra những quyết định đúng đắn để tiếp tục quá trình đàm phán và đạt được thỏa thuận trong thời gian sớm nhất.
Dự thảo hiệp ước hiện tại đề xuất rằng WHO sẽ nhận 20% sản lượng sản xuất các sản phẩm liên quan đến đại dịch như xét nghiệm, điều trị và vaccine. Hiệp ước cũng kêu gọi các nước chia sẻ thông tin về các mầm bệnh và các công nghệ y tế cần thiết.
Một trong những vấn đề gây tranh cãi lớn là việc chia sẻ thông tin và công nghệ y tế. Các nước giàu muốn bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, trong khi các nước nghèo yêu cầu sự chia sẻ công bằng hơn về công nghệ và tài nguyên y tế. Các nước đang phát triển cho rằng không công bằng khi họ phải cung cấp mẫu virus nhưng lại không đủ khả năng chi trả cho vaccine và phương pháp điều trị.
WHO nhấn mạnh rằng cần phải rút ra bài học từ đại dịch COVID-19 và chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. “Điều quan trọng bây giờ là khi nào chúng ta rút ra được bài học từ điều này và làm cách nào chúng ta có thể thiết lập lại mọi thứ, hiệu chỉnh lại mọi thứ, xác định những thách thức chính và sau đó tiếp tục,” ông Tedros nói.
WHO và các đồng chủ tịch ban đàm phán hy vọng rằng các quốc gia sẽ sớm đạt được đồng thuận và ký kết hiệp ước này để thế giới có thể đối phó hiệu quả hơn với các đại dịch trong tương lai.
Nguồn JAMEY KEATEN VÀ MARIA CHENG, AP
Nguyen Linh (dịch)
